بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ چیست؟

بازاریابی شبکه‌ای یک مدل کسب و کار است که به فروش نفر به نفر توسط نمایندگان مستقلی بستگی دارد که اغلب از خانه کار خود را انجام می‌دهند. یک تجارت بازاریابی شبکه ای ممکن است از شما بخواهد که شبکه‌ای از شرکای تجاری یا فروشندگان ایجاد کنید تا به فروش کالاهای آن شرکت کمک کنند.

شرکت‌های معتبر زیادی در زمینه بازاریابی شبکه ای یا Network Marketing وجود دارند، اما برخی از آن‌ها متهم به این شده‌اند که یک شرکت هرمی هستند. شرکت‌های هرمی به جای فروش محصول، تمرکز خود را بر جذب فروشندگانی می‌گذارد که برای عضویت، ملزم به پرداخت پیش‌پرداخت‌های زیاد برای خرید اولیه هستند.

مباحث کلیدی درباره بازاریابی شبکه ای

بازاریابی شبکه ای برای افرادی با انرژی و مهارت‌های فروش بالا جذاب است. زیرا می‌توانند با سرمایه‌گذاری اندک، یک تجارت پرسود بسازند.

یک کسب و کار بازاریابی شبکه ای می‌تواند یک پلن تک‌لایه باشد، که به موجب آن شما محصولات یک شرکت را می‌فروشید. یا ممکن است یک پلن چندلایه باشد که در آن، ملزم به جذب فروشندگان بیشتری هستید.

برخی شرکت‌های نتورک مارکتینگ، از شما می‌خواهند سطوح زیادی از فروشندگان ایجاد کنید. یا از شما می‌خواهند از قبل، محصولات گران قیمت یا پکیج‌های آموزشی پرهزینه‌ای را خریداری نمایید. مراقب چنین شرکت‌هایی باشید و قبل از عضویت، حتماً درباره شرکت تحقیق کنید. (به خصوص در ایران!)

بازاریابی شبکه ای چگونه کار می‌کند؟

بازاریابی شبکه ای با نام های مختلفی از جمله بازارایابی چند سطحی (MLM) ، بازاریابی سلولی، بازاریابی وابسته، بازاریابی مستقیم مصرف کننده، بازاریابی ارجاعی یا فرانچایزینگ مشاغل خانگی شناخته می‌شود.

شرکت‌هایی که از مدل نتورک مارکتینگ پیروی می‌کنند، اغلب لایه‌هایی از فروشندگان ایجاد می‌کنند. یعنی فروشندگان تشویق می‌شوند تا با جذب زیرمجموعه، شبکه‌ای از فروشندگان برای خود بسازند. سازندگان شبکه در ردیف‌های بالاتر، از فروش خود و از فروش‌های انجام شده توسط افراد زیر مجموعه خود (ردیف‌های پایین‌تر)، کمیسیون دریافت می‌کنند. با گذشت زمان، یک ردیف جدید می‌تواند یک ردیف دیگر ایجاد کند. که کمیسیون بیشتری را به افراد در ردیف‌های بالاتر و همچنین ردیف‌های میانی منتقل می‌کند.

بنابراین، درآمد فروشندگان در این نوع بازاریابی، به فروش محصول و استخدام زیرمجموعه فروشندگان بستگی دارد. کسانی که زودتر وارد بازی شده‌اند و در سطوح بالاتری قرار دارند، بیشترین استفاده را می‌برند.

FCC می‌گوید که عملیات بازاریابی شبکه ای تک لایه، نسبت به طرح‌های چندلایه از اعتبار بیشتری برخوردار است.

مزایا و معایب بازاریابی شبکه ای

کسب و کار بازاریابی شبکه ای، به ویژه شبکه‌های چندلایه، امروزه کسب و کارهای تقریباً بدنامی هستند که می‌توان آن‌ها را به عنوان طرح‌های هرمی توصیف کرد. یعنی فروشندگان در لایه‌های بالاتر می‌توانند از طریق دریافت کمیسیون از فروش فروشندگان طبقات پایین‌تر، درآمد قابل توجهی کسب کنند. افرادی که در طبقات پایین‌تر هرم قرار دارند، درآمد بسیار کمتری خواهند داشت. این شرکت‌ها با فروش پکیج‌های اولیه گران قیمت به افراد جدید، کسب درآمد می‌کنند.

جذابیت نتورک مارکتینگ این است که افرادی با انرژی زیاد و مهارت‌های فروشندگی بالا، می‌توانند با سرمایه‌گذاری اندک یک تجارت پرسود ایجاد کنند.

طبق گفته کمیسیون تجارت فدرال ایالات متحده (FTC) ، یک قانون کلی برای چنین بازاریابی‌هایی تعریف می‌کند: عملیاتی جبران خسارت را تضمین می‌کند که بر اساس فروش واقعی به مشتریان واقعی باشد. چنین عملیاتی نسبت به طرح‌های چندلایه، که در آن افراد بر اساس جذب زیرمجموعه کسب درآمد می‌کنند، معتبرتر است.

ملاحظات ویژه

هر کسی که قصد دارد وارد یک شرکت بازاریابی شبکه ای شود، باید قبل از تصمیم‌گیری تحقیقات لازم را انجام دهد. پس برای ورود به چنین کسب و کارهایی، این سؤالات را در نظر بگیرید:

• کسب درآمد در این شرکت بیشتر از طریق فروش محصولات است یا استخدام توزیع‌کنندگان دیگر؟
• سوابق بنیانگذاران این شرکت چیست؟
• آیا محصولات این شرکت، برای شخص شما جذاب هستند؟
• افرادی را می‌شناسید که نسبت به خرید محصولات این شرکت مشتاق باشند؟
• آیا محصولات این شرکت، به طور مؤثر تبلیغ می‌شوند؟
• مسیر رسیدن به سود در این شرکت، مسیری طولانی و کند است یا مسیری کوتاه و سریع؟
• آیا بازاریابی شبکه ای این شرکت، یک طرح هرمی است؟

در حالی که پلن‌های بازاریابی شبکه ای و بازاریابی چند سطحی، متهم به هرمی بودن هستند، تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد. در طرح‌های هرمی افرادی که اعضای بیشتری را جذب شرکت ‌می‌کنند، اغلب می‌توانند از کمیسیون بسیار بسیار بیشتری برخوردار شوند. اما نتورک مارکتینگ یک ساختار تجاری قانونی است که محصولات و خدمات واقعی به مشتریان عرضه می‌کند.

آیا با عضویت در این شرکت‌ها درآمد خوبی خواهم داشت؟

اگرچه امکان کسب درآمد بالا در چنین شرکت‌هایی کم است، اما قطعاً امکان‌پذیر است. برخی از افراد در بازاریابی شبکه ای به موفقیت‌های بزرگی دست پیدا می‌کنند، که عمدتاً به دلیل توانایی آن‌ها در جذب اعضای بیشتر در شبکه خود است. دو منبع درآمد در چنین شبکه‌هایی وجود دارد. فروش محصولات، و پورسانت‌های حاصل از فروش که از اعضای پایین‌تر تیم فروش جمع‌آوری می‌شود. هر چه تعداد افراد بیشتری به عنوان زیرمجموعه جذب کنید، پول بیشتری به دست خواهید آورد و هرچه زیرشاخه‌های بیشتری در تیم خود داشته باشید، می‌توانید درآمد بیشتری کسب کنید.

اکثر افرادی که به پلن‌های قانونی نتورک مارکتینگ می‌پیوندند، درآمد کمی دارند یا اصلاً درآمد ندارند. حتی ممکن است پولشان را هم از دست بدهند. برخی ممکن است جذب یک شرکت هرمی غیرقانونی شوند و متوجه نشوند که به یک سرمایه‌گذاری تقلبی پیوسته‌اند و ممکن است تمام سرمایه‌شان را از دست بدهند. تحقیقات خود را انجام دهید و قبل از این که غرق این ماجرا شوید، از افراد باتجربه در این عرصه سؤال بپرسید.

معتبرترین نمونه‌های نتورک مارکتینگ در دنیا چه هستند؟

شرکت‌های MLM مانند Tupperware ، Avon products ، Rodan + Fields ، Amway ، Herbalife و Mary Kay جزء معتبرترین شرکت‌های بازاریابی شبکه ای در دنیا هستند.

فروش چه محصولاتی درآمد بیشتری دارد؟

Amway سال‌هاست در صدر لیست جهانی پرفروش‌ترین شرکت‌های بازاریابی شبکه ای قرار دارد. محصولات پرفروش برند Amway عبارتند از: مکمل‌های ویتامینه، مواد معدنی و رژیمی Nutrilite ، محصولات آرایشی بهداشتی و محصولات مراقبت از پوست Artistry ، سیستم‌های تصفیه آب eSpring و نوشیدنی‌های انرژی‌زای XS که همگی به طور انحصاری توسط فروشندگان مستقل Amway  فروخته می‌شوند. فروش این محصولات در سال 2021، منجر به کسب درآمدی در حدود 8.9 میلیارد دلار برای فروشندگان این شرکت شد.

منبع ترجمه: investopedia